BAR
Recentelijk werd er een concept-vervanger (of concurrent?) van de Functionele Mogelijkheden Lijst (FML) en het Inzetbaarheidsprofiel (IZP) rondgestuurd, te weten: de “BAR” (Beschrijving van Arbeidsbelastbaarheid en Re-integratiemogelijkheden). Tenminste dat is wat het lijkt te zijn. Een product van het Amsterdam Universitair Medisch Centrum, ontwikkeld met een subsidie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Het concept werd deze zomer verspreid met de uitnodiging te reageren of bij te dragen aan de verdere ontwikkeling van de BAR. Opvallend was dat reacties en/of bijdragen vanuit de praktijk pas in de loop van 2022 op de agenda staan. Op 27 oktober 2021 is echter al een Intentieverklaring doorontwikkeling BAR[1] aangekondigd. '
Constructief en kritisch’ is een ondertitel. De vraag rijst wat de BAR gaat bijdragen in de zeer versnipperde markt, met welk draagvlak van het overgereguleerde werkveld en hoe het UWV en het Ministerie met hun heel eigen beleid hierin acteren.
Hoe serieus is dit plan? Is het een losse flodder, een gericht plan om een probleem op te lossen, of een verzoek vanuit de re-integratiebranche om een eigen Functionele Mogelijkheden Lijst te ontwikkelen? En waarom financiert het Ministerie van SZW dit project, terwijl zij vanaf de inwerkingtreding van de Wet Verbetering Poortwachter (WVP) terecht ernaar heeft gestreefd dat alle professionals zoveel mogelijk hetzelfde normen- en begrippenkader hanteren voor zieke en arbeidsongeschikte werknemers voor én na de WIA-poort.
Dit streven is op meerdere punten benoemd in de Memorie van Toelichting bij de Wet Verbetering Poortwachter[2], die is vertaald in (diverse) beleidsregels van het UWV. Met het ontwikkelen van het IZP naast de bestaande FML is hier rekening mee gehouden. Het beperkte verschil tussen het IZP en de Functionele Mogelijkheden Lijst is hierdoor te verklaren.
Hulpmiddel voor re-integratie?
De BAR zou, zoals ik bij de aankondiging lees, tot een hulpmiddel ontwikkeld worden voor de re-integratie. Die re-integratie krijgt echter inhoud door bemoeienis van de bedrijfsarts en arbeidsdeskundige, die zowel inhoudelijk als procesmatig vanwege de toetsing van het re-integratieverslag (RIV) aan de WIA-poort gecontroleerd (en dus ook gestuurd) worden door het UWV. Naar deze werkwijze voegen de Arbo professionals zich. De eisen van het UWV, dan wel de UWV-beleidsregels en Werkwijzer Poortwachter zijn immers met een loonsanctie als dwangmiddel niet vrijblijvend. De hele wet- en regelgeving bepaalt de gang van zaken rondom arbeidsongeschikte werknemers. Zelfs die van de volledig eigen risicodragende werkgevers. Het UWV zit er altijd tussen.
Het Ministerie stimuleert mijns inziens nu een nog grotere bureaucratie wanneer dit BAR-instrument voor re-integratietrajecten de norm zou moeten worden. Dan krijgen we een derde lijst, dat is BAR.
Zonder onderzoek naar doel, reden en intentie heb ik vanuit mijn eigen (praktijk)ervaring naar de bruikbaarheid van de BAR en de toegevoegde waarde daarvan gekeken. Het vastleggen van belastbaarheid is complex. Wat kunnen we van dit instrument dus leren voor de uitvoeringspraktijk?
Een eerste blik stelt niet gerust: de BAR lijkt een gehusselde versie van de FML en het IZP, met een eigen beknopte definiëring. Niet beduidend anders, maar misschien in de uitvoering hier en daar reden voor een andere omschrijving van de beperkingen. Om meer grip te krijgen op de inhoud van de BAR, heb ik gepoogd de FML naast de BAR-lijst te plaatsen, zie het bijgevoegde schema. Uit dit (vergelijkings)schema concludeer ik dat het oude wijn is in nieuwe zakken. Het lijstje is weliswaar anders geformuleerd, maar de dilemma’s worden niet anders. Het BAR-instrument lost naar mijn mening niets op van de huidige problematiek, sterker nog: zorgt mogelijk alleen maar voor nieuwe verwarring.
De BAR toont mij niet wat we van de FML en IZP hebben geleerd. Om desondanks iets bij te dragen vanuit de praktijk, wil ik laten zien dat er geen regeldrift en schema voor nodig is om een re-integratiecoach de gegevens te verstrekken die nodig zijn om de re-integratie in gang te zetten. Daarbij is respect nodig voor de coaches die met maatwerk mensen in beweging en daarna aan het werk op een passende plaats moeten krijgen. Elk kruisje is een extra paaltje dat geslagen wordt.
De BAR voegt naar mijn mening daar weinig aan toe. Wel leidt het, als we pech hebben, tot verstoring van het zo moeizaam bereikte resultaat van de FML-IZP verhouding die de definiëring, de competentiediscussie en communicatie op het overige deel van de Functionele Mogelijkheden Lijst heeft bereikt en die na verstoring altijd weer terugveert met een nieuwe geformuleerde of stilzwijgende doctrine.
Ik zie veel problemen met het in arbeidskundig opzicht verouderde systeem van het UWV, het Claimbeoordelings- en Borgingssysteem (CBBS), en procedeer daar met anderen geregeld over tot de hoogste rechter. Het doel is de vulling van het CBBS te moderniseren in het belang van een reële uitkomst van theoretische schattingen/ schadelasttoerekeningen, juist om het systeem dat heel veel kennis bevat in stand te houden door het actueler te laten maken.
Wat is bereikt met de FML en het IZP moeten we niet zomaar loslaten. Dat kan ook nauwelijks, nu die diep in de wet- en regelgeving geworteld is. Door het langdurige gebruik en de toetsing door vele disciplines van professionals door de jaren heen praten we minder langs elkaar heen. Investeren in betere communicatie zou als startpunt de Functionele Mogelijkheden Lijst moeten hebben. Dan herhaalt de miscommunicatie zich niet.
Tot slot
De BAR is tot stand gekomen met subsidie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Naar mijn mening past de BAR echter niet binnen de wetgeving; noch het UWV-beleid, noch het Ministerie draagt iets uit dat de BAR kan billijken. Het antwoord op de vraag wat de reden van de subsidie is, is daarom gerechtvaardigd. Verbetering van de knelpunten van de FML en het CBBS zou meer in de rede liggen. Daarin wordt niet of nauwelijks geïnvesteerd, terwijl het de basis is van ongeveer alle arbeidsongeschiktheidsbeoordelingen en begeleiding van zieke werknemers.
Re-integratiecoaches heb je in alle soorten en maten. Voor het UWV zijn ze allemaal gelijk. Ze worden onder druk gezet op vele fronten en krijgen zoveel oordelen van het UWV om de oren dat ze procesmatig moeten gaan werken. Dat is in dit werk de dood in de pot. Veel van hun tijd gaat op aan bureaucratie en onnodige stappen. Alleen maatwerk volstaat als je duurzaam resultaat wilt bereiken. Zieke werknemers zijn immers op de huidige arbeidsmarkt risicovolle investeringen en geen eenheidsworsten. Dat weet het UWV als geen ander dat het grootste re-integratiebedrijf van Nederland heeft. Het BAR-instrument gaat de re-integratiebureaus niet vooruit helpen, of het moet zijn om zich achter de BAR te kunnen verschuilen en zich met een eigen proces af te zonderen. Dat moet het Ministerie niet willen.
In de praktijk; wat is belangrijke informatie voor een re-integratiecoach?
Voordat ik als arbeidsdeskundige een ervaren re-integratiecoach spreek begin ik met verzamelen van de basisinformatie van betreffende werknemer: beroep, leeftijd, opleiding, werkervaring etc., en het bestuderen van een FML of IZP.
Kennis en vervolgvragen, bijvoorbeeld over beperkingen wat betreft functioneren:
| Persoonlijk sociaal functioneren | ||||||
| Cognitief | Psychisch | Prikkel- verwerking | Divers | Extra | ||
| Focus, duur, herhaling Geheugen Tempo Recuperatie ritme, dag-nacht | Spanning of (ernstige) psychiatrische stoornissen | Visueel Geluid overzicht | Huid, voeding, regelmaat, infectie, blootstelling stoffen, immuun/medisch kwetsbaar | Comorbiditeit Effecten Medicatie Klachten versus beperkingen Chronisch, progressief Acceptatie Behandeling Wisselende belastbaarheid | ||
| Bewegingsapparaat | ||||||
| Zitten, staan, lopen | Statisch versus dynamisch | Bovenste extremiteiten | Mobiliteit | Energetische beperkingen | ||
| Rug, heup, bekken, knie, enkel, voeten | Afwisseling, meer statisch dan dynamisch of andersom | Handen, polsen, ellebogen Motoriek, grof en fijnKracht HerhalingPijnBlootstelling /aanraking/ huid Geen balans rechts linksSteun Schouders Reiken, Houding boven schouder hoogte In zittende houding Met-zonder steun Romp stabiliteit | Romp stabiliteit Lopen Reizen Bereik In huis Steun Vloeroppervlak glad opstapje | Uren Repetitief Kracht Recuperatie Gevolgen overbelasting Preventief, overpresteren? Behandelingen en herstel daarvan |
Steeds opnieuw vormen de verzamelde gegevens een ander beeld, met nieuwe vragen, nieuwe clusters. Na bestudering van alle gegevens ontstaan er antwoorden en meer vragen. Die leg je als arbeidsdeskundige voor aan de bedrijfsarts of verzekeringsarts en de werknemer, totdat het beeld compleet is.
Bovenstaand schema is niet compleet. Een arbeidsdeskundige heeft veel meer te toetsen, maar meestal begin je met zo’n lijstje. Een re-integratiecoach met wie je dit soort vervolglijstjes bespreekt, en gericht input geeft komt zelf met tegenvragen. Een re-integratiecoach voegt heel vaak praktische informatie toe. Veel dat een bedrijfsarts en arbeidsdeskundige niet weten en nooit te weten komen, maar wel moeten weten.
Natuurlijk kan ik dit lijstje uitbreiden en gerichter formuleren. Er hokjes voor plaatsen. Een ervaren re-integratiecoach en arbeidsdeskundige komen via vraag en antwoord met de beoordelend arts of elkaar tot een beeld. De werknemer doet de rest, want duurzame re-integratie is alleen mogelijk met maatwerk, vallen, ervaren, vooral ook accepteren en dan doorgaan.
En bedenk, het IZP en de FML zijn een hulpmiddel. Een re-integratiecoach heeft ruimte nodig, geen proces, geen koker.
Bijlage:
- Schema vergelijking FML-BAR
[1] https://nvab-online.nl/actueel/nieuws/intentieverklaring-doorontwikkeling-bar
[2] https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-27678-3.html
